Bye bye bandages!
Bandages. Er is al zo veel over geschreven, maar in de praktijk verandert er maar niets. En onze paarden zijn er de dupe van. Daarom waag ik een nieuwe poging. Het is al lang tijd dat we de bandage in de ban doen. Wie doet er mee?
Een bandage is een lap stof die als een zwachtel rond het been van een paard wordt gedraaid. Zo wordt het been als een soort mummie ingepakt. Dat werkt prima als drukverband, bijvoorbeeld na een operatie. Maar er zijn nog steeds mensen die hun paard bandages om doen als ze gaan rijden. En dat terwijl we eigenlijk heel goed weten dat het niet goed voor onze paarden is.
Microschade
De temperatuur van de benen van het paard wordt hoger als het paard loopt. Als het been niet ‘bloot’ is, loopt de temperatuur verder op. Dat geldt voor iedere soort beschermer (laat je niets wijsmaken door fabrikanten die het tegendeel claimen!), maar verreweg het meest voor bandages. Hoe erg dat is? Nou, best wel erg. Iedere keer als de weefsels in de paardenbenen onder bandages te warm worden, ontstaat een heel klein beetje schade. Een deeltje van de pees gaat kapot en sterft af. Het lichaam kan nieuwe cellen ontwikkelen, maar dan moet het wel de tijd krijgen én je moet niet steeds opnieuw schade toebrengen door weer bandages om te doen. Rij en/of longeer je dus vaak met bandages, dan ontstaat er steeds meer schade. Je merkt daar niet direct wat aan. Maar de pees wordt kwetsbaar en steeds zwakker. Er is dan niet veel meer nodig om de boel te doen escaleren. Vaak gaan mensen pas naar de dierenarts voor een peesecho als hun paard echt kreupel is of er zwelling ontstaat. Een misstap of bokkensprong wordt dan als oorzaak aangewezen, maar in de praktijk blijkt dat dat vaak alleen maar een druppel was die de emmer deed overlopen. En dan heb ik het niet eens over de risico’s van te strak of te los bandageren. Het is duidelijk: met bandages schaden we de gezondheid en dus het welzijn van onze paarden.
"Met bandages schaden we de gezondheid van onze paarden"
De feiten
Wist je dat ongeveer de helft van de blessures bij sportpaarden een probleem is met de pezen en/of banden? Ruim driekwart van alle peesblessures betreft de oppervlakkige buigpees. Precies die pees aan de achterkant van het voorbeen, die zonder beschermers behoorlijk goed kan afkoelen door de oppervlakkige ligging, maar die dat niet meer kan als je ‘m verstikt in bandages. De laatste jaren groeit het wetenschappelijke bewijs dat de oorzaak van peesblessures meer gezocht moet worden in een opeenstapeling van microschade dan door één of enkele acute bewegingen of belasting. Peesblessures herstellen veelal erg langzaam, de kosten kunnen fors oplopen en de kans op herblessure is relatief groot. Voorkomen is dus absoluut beter dan genezen!
De fabels
Dan de voordelen van bandages. Daar zijn we snel over uitgepraat. Die zijn er namelijk niet. Want nee, beschermen doen ze de pezen niet. Slaat een paard met een achtervoet tegen de voorbenen aan (ook al is dat gelukkig uiterst zeldzaam in de praktijk), dan houdt een lapje stof dat echt niet tegen. Dat bandages ondersteuning zouden bieden aan de banden en pezen is ook een fabel. De krachten op de tussen- en buispezen en de banden rond de kogel zijn zó gigantisch groot, dat een stukje stof daar zeker geen significante bijdrage aan kan leveren.
"Bij ruim driekwart van alle peesblessures is de oppervlakkige buiger aangedaan"
Influencers
Het enige voordeel dat ik bedenken kan, is een esthetische. Zeker nu Insta-reels hun hoogtepunt beleven, staan sociale media vol prachtige filmpjes met vooral slow motion beelden van lachende ruiters op paarden die zijn aangekleed als poppen. Ze dragen de hipste kleurtjes en de outfits van ruiter en paard zijn volledig op elkaar afgestemd. Bandages zijn hierbij eerder regel dan uitzondering. Ik heb daar steeds meer moeite mee, eerlijk gezegd. Juist nu paardenwelzijn een hot topic is, promoten ruiters met veel online invloed producten waarmee ze de gezondheid van hun paard in gevaar brengen.
In de prullenbak
En eerlijk is eerlijk: ik deed het vroeger zelf ook. De laatste jaren alleen nog bij prijsuitreikingen, omdat ik het netjes vond staan. Het ‘hoorde zo’, vond ik. Vorig jaar, in Tokyo, stond Dem ook vierkant gebandageerd bij de medailleceremonie. Zo dom en onnodig! Het was meteen de laatste keer. Een maand na Tokyo heb ik mijn bandages in de prullenbak gekieperd. Sindsdien gebruik ik mooie peesbeschermers, ook voor de prijsuitreikingen. Want alternatieven zijn er legio, in allerlei stijlen en kleuren. Zelf kies ik meestal voor de Ultra Mesh Snug Boots of ProShell Boots van LeMieux voor prijsuitreikingen: die staan super mooi.
Laten we als ruiters onze verantwoordelijkheid nemen en gewoon stoppen met het draaien van bandages. Zo kunnen wij een steentje bijdragen aan de beeldvorming en de overtuiging dat bandages mooi zouden zijn. Het moet een keer stoppen, onze paarden verdienen beter.
Laat zien dat het welzijn van je paard op één staat en stop gewoon met bandages
Oproep
Dit is dus een oproep aan alle ruiters, maar die met een groot online bereik in het bijzonder. Je hoeft van mij geen stevig statement te maken, maar pak voor de volgende fotoshoot of videodag gewoon een mooie set peesbeschermers. Laat zien dat je de gezondheid van je paard serieus neemt.
En als we dan toch bezig zijn: de paardensportbonden kunnen hierin ook een rol spelen. KNHS en FEI: kom op voor het dierenwelzijn en promoot diervriendelijke beenbescherming. Verbied bandages, op het voorterrein én in prijsuitreikingen. Doe de bandages in de ban!
PS: benieuwd naar de wetenschappelijke onderbouwing van peesblessures en de effecten van bandages die ik hierboven beschreven heb? Check dan bijvoorbeeld onderstaande artikelen.
Tendon boots or bandages and the competition horse, Chapman, 2018.
Changes in Temperature of the Equine Skin Surface Under Boots after Exercise, Solheim et al., 2017.
A survey and analysis of bowed tendon in thoroughbred racehorses, Rooney et al., 2010.
Equine flexor tendon imaging part 1: Recent developments in ultrasonography, with focus on the superficial digital flexor tendon, Erle et al., 2021
